کربنات سدیم چیست و چه کاربردهایی دارد؟
کربنات سدیم ترکیبی معدنی با فرمول شیمیایی Na2CO3 می باشد. سدیم کربنات با نام های کربنات دو سود ،
سودا اش، کریستال سودا، سودای شستشو ،washing soda ،soda crystals ،soda ash شناخته می شود.
کربنات سدیم چیست؟
کربنات سدیم در آب محلول است و به طور طبیعی در مناطق خشک به ویژه در کانسارهای معدنی که هنگام
تبخیر دریاچه ها ایجاد می شود، رخ می دهد. در زمان قدیم در تهیه مومیایی ها و در ساخت اولیه شیشه
استفاده می شد، رسوبات معدنی و ناترون از زیر دریاچه های خشک در مصر استخراج شده است.
انواع کربنات سدیم
- کربنات سدیم سبک
- کربنات سدیم سنگین
| Na2CO3 | فرمول مولکولی | |
| g/mol 105.988 | جرم مولی | |
| پودر سفید رنگ | شکل ظاهری | |
| g/100 g water at 25 °C 30.7 | حلالیت در آب | |
| g/cm³ 2.1 | چگالی | |
| 11.37 | اسیدیته | |
| C° | دمای ذوب | |
| کاربردهای کربنات سدیم | ||
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی
از بین بردن کپک
تولید شیشه
در چوب شور )نان نمکی( PH سطح ماده غذایی را تغییر می دهد.
عامل خمیرکننده در کارگاههای آجرپزی.
تهیه فوری ماکارونی
تولید بستنی چوبی.
یک رسانای خوب در الکترولیز عمل می کند.
مقابله با یون های منیزیم و کلسیم موجود در آب سخت
استاندارد اصلی تیتراسیون اسید و باز به کار می رود.
جایگزین سدیم هیدروکسید برای قلیایی کردن.
نرم کننده آب در شست و شوی لباس ها
یک افزودنی رایج در مخازن شهری جهت خنثی سازی اثر اسیدی کلر و افزایش PH
عامل ضد رسوبی از جمله رسوب های موجود در کتری ها و ماشین های بخار.
در بخش شویندهها به نام علف شوره )اشنان( دیده می شود و به طور مؤثری لکه های روغن، گریس، و الکل را
از بین میبرد.
در صنایع تولید شویندهها و صابون، صنایع رنگ و رنگ سازی، صنایع نساجی، چرم سازی، کاغذ، صنایع فلزی ،
واحدهای تصفیه نمک، باطری سازی، ریخته گری و سایر صنایع شیمیایی کاربرد دارد.
سودا اش در فرایندهایی که نیاز به آلکالی دارد نیز مانند کاغذ سازی) 5 % (، صابون و پاک کننده ها) 5 % (،
تهیه چسب سیلیکات) 20 % (، تصفیه آلومینا و دیگر فلزات غیر آهنی، گوگرد زدایی از دود، متالورژی، کاهش
سختی آب و تصفیه آب. میزان سودا اش در پاک کنندههای خانگی و صنعتی از10 تا 40% میباشد.
کاربردهای دیگر مانند تهیهNaOH، زئولیت مصنویی، پیش ماده تولید مواد شیمیایی) 10 % ( را میتوان برای
کربنات سدیم ذکر کرد.
تولید سدیم کربنات
CO2 + CaO >CaCO3 —-
(NH4)2CO3 >NH3 + CO2 + H2O —-2 NH4HCO32 >(NH4)2CO3 + CO2 + H2O —-
NaHCO3 + NH4Cl >NH4HCO3 + NaCl —-
Na2CO3 + CO2 + H2O >NaHCO3 —-2
تفاوت سدیم کربنات سبک و سنگین چیست؟
تفاوت کربنات سدیم در دو نوع سبک و سنگین در تعداد مش بندی، چگلی ،اندازه ذرات تشکیل دهنده و کاربرد
آنها می باشد و می توان گفت هیچ گونه تفاوتی در ترکیبات شیمیایی با یکدیگر ندارند.
کاربرد اپتیکال برایتنر:
اپتیکال برایتنر ماده شیمیایی مصنوعی می باشد که به عنوان عامل سفید کننده شناخته می شوند. این ماده
به محلول یا پودرهای شست و شو اضافه می شود تا لباس ها سفیدتر و درخشنده تر و درنتیجه پاکیزه تر به
نظر آیند.
اپتیکال برایتنر چیست؟
روشنکنندههای نوری مواد شیمیایی هستند که نور ماوراء بنفش را جذب میکنند و مجدد نور آبی را بازتاب
میدهند. این کمک میکند تا ضخیم شدن لباسهای سفید را پنهان کنید و آنها را سفیدتر و پر جنب و جوشتر
نشان دهید. روشنکنندههای نوری، به جای پاک کردن لکهها از لباسهای خود، مواد شیمیایی را به لباسهای
خود اضافه میکنند. شما میتوانید آن را یک توهم نوری مینامید.
در حال حاضر بخشی جداییناپذیر از تمام پودرهای شستشو، براقکنندههای نوری رنگ موهایی هستند که
توسط فیبرهای نساجی از محلول جذب میشوند اما متعاقبا در شستشو حذف نمیشوند. آنها نور ماوراء بنفش
نامرئی را به نور مرئی در طیف آبی تبدیل میکنند و باعث میشوند که فیبر بخش بیشتری از نور مرئی را
منعکس کرده و آن را روشنتر نشان دهد.
علاوه بر این، از آنجا که میزان نور اضافی منعکس شده در سمت طیف آبی قرار دارد، این رنگ بنفش آبی هر نوع
زرد بودن موجود در فیبر را تکمیل میکند تا باعث سفیدتر و روشنتر شدن آن شود. ساختارهای شیمیایی مواد
روشنکننده نوری پیچیده هستند. بسیاری از فرمولها اسرار تجاری هستند.
نحوه عملکرد اپتیکال برایتنر
روشن کننده های فلورسنت با بازتاب طیف رنگی آبی و بنفش که مکمل رنگ زرد و قهوه ای هستند باعث
درخشانی و سفیدی سطح می شوند که این امر فقط به جهت افزایش زیبایی ظاهری انجام می شود .درخشندگی و سفیدی خطای بینایی است چرا که جسم همچنان تیرگی خود را دارد. برای رفع زردی و تیرگی
می توان از اکسایش یا سفید گری شیمیایی نیز استفاده نمود.
در صنعت سنگ شویی اپتیکال برایتنر مایع شامل دو رنگ می شود، ته آبی که برای روشن کردن و افزایش
شفافیت پارچه های تیره و مشکی مورد استفاده قرار می گیرد. رنگ ته زرد که معمولا پارچه هایی که رنگ آنها
روشن و یا طیف آب می باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
ویژگی های اپتیکال برایتنر
با مقداری جستجو در بازار خرید و فروش اپتیکال برایتنر ها، عمده محصولاتی که در این دسته قرار می گیرند ،
امروزه از دسته مشتقات استیلبن ها هستند. استیلبن ها ترکیبات شیمیایی ای هستند که در واقع، در دستهی دی آریل اتن ها قرار میگیرند. ترکیبات آلی ای که دارای دو گروه عاملی بنزنی و باند شیمیایی دوگانه هستند و
خواص مخصوص خودشان را دارند. استیلبن ها به دلیل توانایی تولید مشتقات بسیار زیادی که دارند، در دستهی
مواد شیمیایی با اهمیت قرار می گیرند.
کاربردهای اپتیکال برایتنر
از این ترکیبات در صنایع مختلفی از جمله صنایع تولید مواد شوینده، رنگرزی انواع پارچه، تولید انوع الیاف ها در
صنایع پلیمری، صنایع تولید کاغذ و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مواد شوینده از جمله پودرهای
شویندهی لباس ضمن پاک کردن، رنگی مایل به زرد به لباس ها می دهند
نکات ایمنی در هنگام استفاده اپتیکال برایتنر
- اپتیکال برایتنر زمانیکه در موادی مانند پلاستیک و بسته بندی های کاغذی که با مواد غذایی درارتباط هستند ،
استفاده شوند باید توسط سازمان غذا و دارو) (FDAتایید شوند.
- زمانی که آنها در سایر مواد مانند شوینده ها استفاده شوند باید توسط سازمان حفاظت از محیط زیست کنترل
شوند.
- در محیط خشک نگهداری شود.
- در صورت برخورد با پوست و یا چشم ب سرعت با صابون شسته شود.
- غیر قابل تخلیه در فاضلاب های شهری و یا رودخانه ها هستند.
- هنگام لمس ماده اپتیکال برایتنر OB1 (Optical Brightener) حتما دستکش و عینک محافظ داشته باشید زیرا
پوست در مواجهه با اپتیکال برایتنر ممکن است قرمز شود و یا تاول در آن ایجاد شود.
تجارت اپتیکال برایتنر
تولید و مصرف اپتیکال برایتنر به طور مداوم در حال افزایش است. صنعت نساجی، کاغذسازی، پاک کننده ها و…
بیشترین کاربرد را دارند. پیشرفت فناوری همراه با نوآوری مداوم در صنایع مختلف، فرصت های مختلف رشد را
در بازار اپتیکال برایتنر به ویژه در صنایع کاغذسازی فراهم کرده است. صنعت کاغذسازی بیشترین میزان مصرف
اپتیکال برایتنر را به خود اختصاص داده است و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۴ به میزان بالاتری صعود کند .
شکل زیر روند افزایشی بازار تجاری اپتیکال برایتنر را به تفکیک کاربرد آنها نشان می دهد.
